W ostatnich latach sporo się zmieniło na polskich autostradach – zarówno pod względem płatnych odcinków, jak i metod uiszczania opłat. Jak obecnie wygląda sytuacja na odcinkach A2, A4 i A1?
Spis treści
- Likwidacja bramek i darmowe autostrady
- Autostrada A4 Katowice-Kraków (płatna)
- Autostrada A2 Świecko-Konin (płatna)
- Autostrada A1 Toruń-Gdańsk (płatna)
- System płatnosci e-Toll
Na początku jedna kluczowa uwaga: poniższe informacje dotyczące opłat odnoszą się wyłącznie do samochodów osobowych (masa do 3,5 tony) i motocykli.
Koniec bramek i darmowe przejazdy autostradami
Z nadejściem grudnia 2021 nastąpiła duża zmiana jeśli chodzi o sposób płatności na autostradach zarządzanych przez państwo: szlabany na bramkach zostały zlikwidowane (co zdecydowanie upłynniło ruch), a kierowcy zaczęli płacić za przejazd za pomocą nowego systemu "e-TOLL". Płatności za jego pośrednictwem zostaną omówione w dalszej części wpisu.
Z punktu widzenia kierowców samochodów osobowych jeszcze ważniejszy moment to 1 lipca 2023 – od tego dnia bezpłatne są dla nich następujące autostrady zarządzane przez GDDKiA:
- A2 (odcinek Konin-Stryków o długości 99 km)
- A4 (odcinek Wrocław-Gliwice Sośnica o długości 162 km)
Do niedawna brak opłat obowiązywał również za przejazd autostradą A1 (Gdańsk-Toruń), jednak rząd zakończył tą "promocję" z końcem 2024 roku.
Ile kosztuje i jak zapłacić za autostradę A4? (Katowice-Kraków)
Jeśli chodzi o wspomniany odcinek A4, w punktach Mysłowice i Balice znajdują się bramki, gdzie należy dokonać opłaty (jest ona pobierana za przejazd bramkami, dlatego pokonując całą długość koncesyjnego odcinka A4 zapłacimy dwa razy).
Koszt przejazdu przez każdą bramkę to 16 złotych (podwyżka z 15 zł, która obowiązuje od 1 kwietnia 2024).
Opłaty można dokonać manualnie przy bramce (akceptowana jest gotówka: PLN, EURO, USD, a także karty VISA, Mastercard, Maestro), dostępny jest również tzw. Videotolling (zczytywanie nr rejestracyjnego pojazdu i automatyczne otwieranie bramki). Z videotollingu można skorzystać za pośrednictwem aplikacji (Autopay, SkyCash, IKO, mPay) oraz systemów A4GO i Telepass (elektroniczny pobór opłat). Przy skorzystaniu z płatności automatycznych opłata jest obniżana o 2 złote (wynosi wówczas 13 zł za bramkę).
Opłaty i sposoby płatności za autostradę A2 (Świecko–Konin)
Niestety autostrada A2 jest w dużej mierze płatna. Poza darmowym odcinkiem zarządzanym przez państwo (Konin-Stryków), opłaty nie są naliczane za przejazdy na odcinkach od Świecka (przy granicy z Niemcami) do węzła Rzepin (Tarnawa Rzepińska), a także za fragment od węzła Poznań Zachód do węzła Poznań Wschód. Na pozostałych odcinkach autostrady A2 obowiązują następujące opłaty (zaktualizowane na 2025 rok):
- Rzepin – Torzym: opłata 3 zł
- Torzym – Jordanowo (węzeł przy drodze S3): opłata 7 zł
- Jordanowo (węzeł przy drodze S3) – Trzciel: opłata 5 zł
- Trzciel – Nowy Tomyśl: opłata 3 zł
- Nowy Tomyśl – Buk: opłata 22 zł
- Buk – Poznań Zachód: opłata 12 zł
- Poznań Wschód – Września: opłata 34 zł
- Września – Sługocin: opłata 34 zł
Łączny koszt przejazdu całą autostradą A2 to 120 złotych. Opłatę uiszcza się na Placach Poboru Opłat (w ciągu autostrady) i Stacjach Poboru Opłat (na węzłach autostradowych). Dostępne formy zapłaty to:
- Gotówka (PLN, EUR, USD)
- Karty bankowe (lista)
- Karty paliwowe (lista)
Od 15 stycznia 2025 roku kierowcy mogą korzystać z automatycznych płatności Autopay za przejazd odcinkiem A2 między Poznaniem i Koninem. Opłata jest pobierana poprzez videotolling (rozpoznawanie numerów tablic rejestracyjnych) przez kamery na bramkach.
Trzeba oczywiście wcześniej zainstalować wspomnianą aplikację i dokonać rejestracji. Jeśli chodzi o sam proces przejazdu i płacenia, wystarczy podjechać na jeden z dwóch lewych pasów ruchu (bramki z ikoną kamery i przekreślonego kasjera) – tablice rejestracyjne są rozpoznawane automatycznie, po czym otwierana jest bramka (nie ma potrzeby wykonywania żadnych dodatkowych działań, pieniądze z konta zostaną pobrane automatycznie). Możliwe, że za jakiś czas opcja videotollingu będzie dostępna na całej autostradzie A2.
Ile kosztuje i jak zapłacić za autostradę A1? (Toruń-Gdańsk)
Od 1 stycznia 2025 roku przejazd autostradą A1 jest ponownie płatny. Samochody osobowe były zwolnione z opłat przez półtora roku (w okresie od 1 lipca 2023 roku do 31 grudnia 2024 roku). Jedynym pozytywem jest fakt, iż stawki za przejazd A1 nie wzrosły w odniesieniu do momentu wprowadzenia zwolnienia.
Płatność za przejazd Autostradą A1 "Amber One" odbywa się elektronicznie na wiele sposobów. Są nimi: aplikacja "AmberOne", aplikacje płatnicze: SkyCash, Autopay i mPay, aplikacje bankowe: IKO, Bank Millennium, EnveloBank, PeoPay, Alior Mobile, Moje ING, Santander Bank, SGB Mobile, a także karty flotowe ORLENu i LOTOSu. Akceptowana jest również gotówka (pln usd, euro) oraz karty.
Płatność za państwowe autostrady po nowemu: system e-TOLL
Jeszcze w 2021 roku koniecznie było czekanie (często w długich kolejkach) przed bramkami gdzie były pobierane opłaty. Równolegle istniał elektroniczny pobór opłat (państwowy system "Via TOLL").
Wówczas wprowadzono nowy system opłat "e-toll" który był obowiązujący dla wszystkich (wtedy "zlikwidowano bramki" – a raczej podniesiono szlabany). Początki jego funkcjonowania przyniosły sporo problemów i frustrację kierowców, zresztą aplikacja "e-TOLL PL" do dzisiaj delikatnie mówiąc nie cieszy się uznaniem – konfiguracja i korzystanie z niej jest dla wielu osób niewygodne i nieintuicyjne. Ocena użytkowników w Google Play wynosi 1.6/5 – to sporo mówi o wrażeniach z jej korzystania.
Na szczęście opcji zakupu biletu na przejazd autostradą jest obecnie już znacznie więcej.
Aplikację mobilną "e-TOLL PL" można pobrać z Google Play (link) lub AppStore (link). Po zainstalowaniu jej na smartfonie, należy ją skonfigurować i przypisać do niej pojazdy w utworzonym wcześniej Internetowym Koncie Klienta (IKK; zobacz instrukcję video); następnie podczas podróży należy ją uruchomić i wskazać początek i koniec trasy w czasie rzeczywistym.
Koniec "biletu autostradowego"
Pozostałe sposoby dotyczyły zakupu biletu autostradowego. Nie trzeba było go nigdzie kasować – miał on formę elektroniczną (to w zasadzie e-bilet autostradowy w formacie PDF). Jego zakup był równoznaczny z opłaceniem przejazdu.
Podstawową opcję zakupu biletu autostradowego stanowiła kolejna państwowa aplikacja – "e-TOLL PL BILET" (kierowcy pojazdów powyżej 3,5 tony nie mogli z niej nigdy korzystać). Nie wymagała ona większej konfiguracji ani uruchomionej aplikacji podczas przejazdu. Po zainstalowaniu trzeba było określić odcinek autostrady, datę przejazdu (mógł się on odbyć w ciągu 48 godzin od wskazanej godziny), rodzaj samochodu i numer rejestracyjny.
Użyty czas przeszły ma tu znaczenie – z racji tego że aplikacja przeznaczona była do zakupu e-biletu autostradowego przez kierowców pojazdów lekkich (którzy mają już darmowe przejazdy), w 2023 roku straciła rację bytu i została wycofana.